Het Europees Hof van Justitie heeft twee uitspraken gedaan over de vrije advocaatkeuze. Door de uitspraak komt een vrije keuze in advocaten voor verzekerden een stuk dichterbij. De uitspraak heeft grote gevolgen voor rechtsbijstandverzekeringen, aldus Goorts + Coppens advocaten.
De discussie over vrije advocaatkeuze speelt al enkele jaren. Het recht op vrije advocaatkeuze houdt in dat de verzekerde zelf, op kosten van de rechtsbijstandsverzekeraar, een advocaat naar zijn of haar keuze kan inschakelen. De rechtsbijstandsverzekeraar kan in dat geval dus niet bepalen door welke advocaat de zaak wordt behartigd. Het recht om zelf een advocaat te kiezen, krijgt sinds 2013 steeds meer vorm. In de Europese Richtlijn 87/344/EEG is in 1987 bepaald dat het belang voor de verzekerde om zelf zijn advocaat te kunnen kiezen centraal staat. Hierin staat ook dat een verzekerde het recht om een eigen advocaat te kiezen moet hebben wanneer er sprake is van een belangenconflict. Hier is sprake van wanneer de tegenpartij ook verzekerd is bij de betreffende verzekeraar. In dit geval mag je een eigen advocaat kiezen, ook als er (nog) geen sprake is van een gerechtelijke of administratieve procedure. In Nederland is deze richtlijn opgenomen in de Wft.
Op 7 november 2013 heeft het Europees Hof van Justitie bepaald dat recht op vrije advocaatkeuze geldt voor alle procedures, dus ook procedures waarbij procesvertegenwoordiging/een advocaat niet verplicht is. Veel verzekeraars hebben door de uitspraken over de vrije advocaatkeuze hun polisvoorwaarden aangescherpt. Ook hebben klanten vaak het recht om je eigen advocaat te kiezen, wanneer ze het niet eens zijn met hun verzekeraar over de inhoudelijke behandeling. Verzekeraars noemen dit de ‘geschillenregeling’. De advocaat die de verzekerde zelf kiest, geeft een bindend oordeel waar verzekerde en verzekeraar aan gebonden zijn. De verzekeraar kiest er dan meestal voor om een andere externe deskundige, die de verzekerde ook zelf mag kiezen, in te schakelen om de zaak verder te behandelen. De verzekeraar vergoedt in vrijwel alle gevallen de kosten die worden gemaakt in verband met het voortzetten van de zaak door een advocaat. Er bestond na het arrest van het Hof nog onduidelijkheid over de bandbreedte van de vrije advocaatkeuze in een administratieve procedure zoals een procedure bij het UWV of een bezwaarprocedure.
Duidelijkheid
Volgens Guido Goorts, advocaat bij Goorts + Coppen heeft het Hof duidelijkheid gegeven over hoe het begrip ‘administratieve procedure’ moet worden uitgelegd. “De discussie ging over of een procedure bij het UWV en de fase van het maken van bezwaar tegen een besluit, ook hieronder vallen. Het Hof heeft geoordeeld dat dit het geval is. Het begrip ‘administratieve procedure’ uit artikel 4, lid 1, onder a), van richtlijn 87/344 moet ruim worden uitgelegd. Het Hof geeft aan dat zowel de bezwaarfase als de procedure bij het UWV zodanig van belang zijn in het vast- en veiligstellen van de rechten van de verzekerde, dat het van belang is dat de verzekerde al voldoende rechtsbescherming in deze trajecten krijgt. Deze rechtsbescherming (het kiezen van een eigen advocaat) hoeft niet pas te worden geboden in een procedure bij de overheidsrechter. Gevolg van deze uitspraken is, dat je in nog meer gevallen je eigen advocaat mag kiezen. Een advocaat die bij jou om de hoek zit, die jouw bedrijf kent en waar jij een goed gevoel bij hebt. De kosten van die advocaat worden vergoed door je rechtsbijstandsverzekeraar”, aldus Goorts.